"سرمایه فکری؛ مدیریت توسعه و مدل‏های سنجش"، عنوان کتابی است که توسط آقایان: دکتر جلیل خاوندکار، مهندس احسان خاوندکار و افشین متقی تالیف و مشترکا توسط انتشارات وزارت علوم، تحقیقات و فنآوری و مرکز آموزش وتحقیقات صنعتی ایران به چاپ رسیده است. کتاب حاضر سومین کتاب از مجموعه کتب توسعه اندیشه کارآفرینی "تاک" است که توسط مولفین به رشته تحریردرآمده و توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به طبع رسیده است. درمقمدمه‏ای که توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بر این کتاب نگاشته شده‏،آمده است:" ...این کتاب، به‏عنوان‏‏ دانش میان رشته‏ای درحوزه های علمی مدیریت، فنآوری اطلاعات و دانش، نخستین کتاب جامع مدیریت و سنجش سرمایه فکری به زبان فارسی است که نتیجه‏ی چندین سال کار جدی علمی- تحقیقی نویسندگان است. بررسی های انجام شده در جریان بررسی انتشار کتاب، نشان دادکه جامعیت مدل‏ها، روش‏ها و رهنمودهای ارائه‏شده در کتاب حاضر، بعضا ازکتاب‏های منتشر‏شده در کشورهای پیشرفته نیز پیشی می‏گیرد. انتشار چنین کتاب‏های روزآمدی در حوزه‏ی کسب و کار مدرن، فرهنگ کسب و کار و مدیریتِ سرمایه‏ی فکری می‏تواند در بهبود اندیشه‏ورزی، ارتقای سطح مدیریت وتوسعه‏ی کارآفرینی در کشور مفید واقع گردد. از این‏رو، مطالعه‏ی کتاب، به اصحاب دانش درحوزه های علمی مدیریت، فناوری اطلاعات و دانش توصیه می‏گردد...".

   کتاب سرمایه فکری؛ مدیریت توسعه و مدل‏های سنجش، در 424صفحه و در قالب پنج فصل تالیف شده است. مولفین در پیشگفتار این کتاب عنوان می‏دارند که:

   "... کتاب حاضر در قالب پنج فصل و یک ضمیمه تالیف شده‏است. در فصل نخست این کتاب، مروری بر چیستی و چگونگی دانش، به‏عنوان درگاهی برای بررسی  مختصات پدیدارشناسانه‏ی کسب و کار در اقتصاد دانش‏پایه در نظر گرفته‏شده‏است. سپس از دریچه‏ی این شناخت، صور و اشکال جدید منابعدر اقتصاد دانش‏پایه مورد مطالعه قرار گرفته است. در قالب این مطالعه، به مفهوم و تاریخچه‏ی پیدایش دارایی‏های نامشهود سازمان و مولفه‏ها و نقشآن‏ها، توجه شده‏است. در ادامه با تمرکز بر مفهوم سرمایه‏ی فکری، تاریخچه،مولفه‏های تشکیل‏دهنده‏ و چارچوب‏های طبقه‏بندی این سرمایه از نقطه نظردیدگاه‏های متفاوت مورد بررسی قرار گرفته است. سرمایه‏ی انسانی، سرمایه‏ ی ساختاری و دارایی‏ها/سرمایه‏های دانشی و اطلاعاتی، موضوعاتی هستند که پساز تدقیق در حوزه‏ی سرمایه‏ی فکری، به طور مجزا مورد مطالعه و تدقیق واقع شده‏اند.

   فصل دوم این کتاب، با مروری بر مفاهیم مدیریت سرمایه‏ی فکری وشناسایی مرزها و الزامات آن، آغاز شده‏است. در قدم بعد، به مدیریت توسعه‏ی سرمایه‏ی فکری از دریچه‏ی تمرکز بر مدیریت دانش، در مرزهاي سرمایه‏ی فکری و مولفه‏های تشکیل‏دهنده‏ی آن پرداخته‏شده‏است. فرهنگ تاثیر به سزایی برسرمایه‏ی فکری دارد. در عین حال، فرهنگ را می‏توان بستر پیوند دهنده‌ي ‏مولفه‏های مختلف سرمایه‏ی فکری در سازمان به‏حساب آورد. از این‏رو بخش بعدی مباحث مرتبط با مدیریت توسعه‏ی سرمایه‏ی فکری، بر مدیریت فرهنگ درسرمایه‏ی فکری و مولفه‏های آن اختصاص‏ یافته است. در ادامه، بر یادگیری سازمانی به‏عنوان‏‏ چارچوبی توانمندساز و افزاینده‏ی دانش و سرمایه‏ی فکری تمرکز شده‏ و از این دریچه بر نقش و اهمیت مدیریت یادگیری سازمانی درسرمایه‏ی فکری و هدف‏گذاری و الزامات یادگیری اثربخش در راستای توسعه‏ ی سرمایه‏ی فکری توجه شده‏است. قابلیت سازمانی، به‏عنوان‏‏ ویژگی‏ اثرگذاربر حرکت سازمانی به‏طور مستقیمی بر ظرفیت توسعه‏ی سرمایه‏ی فکری سازمان نقش دارد. لذا توجه به مدیریت قابلیت سازمانی و قابلیت توسعه‏ی سرمایه ‏یفکری سازمان، موضوعی است که مدیریت سرمایه‏ی فکری در سازمان را به نتایج مطلوب در ایجاد توانمندی‏های جدید در حوزه‏ی سرمایه‏ی فکری رهنمون خواهدساخت. از این‏رو در گام بعد، به مدیریت قابلیت سازمانی و موقعیت قابلیت سازمانی در توسعه و مدیریت سرمایه‏ی فکری پرداخته شده‏است. در بخش پایانی این فصل، ضمن تمرکز بر مشارکت بین‏ سازمانی به‏عنوان‏‏ یکی از مهم‏ترین ظرفیت‏های مرتبط با سرمایه‏ی ساختاری رابطه‏ای سازمان، الزامات مدیریت مناسب این ظرفیت‏ها در جهت توسعه‏ی سرمایه‏ی فکری مورد بررسی قرار گرفته است.

   در فصل سوم این کتاب، در ابتدا به بررسی مفهوم عملکرد، اصول ورویه‏های سنجش عملکرد پرداخته ‏شده‏است. در قدم بعد، به‏عنوان‏‏پیش زمینه‏ای در سنجش سرمایه‏ی فکری، بحث حسابداری دارایی‏ها مورد توجه قرار گرفته است. سپس از دریچه‏ی شناخت حاصل‏آمده از دریچه‏ی مرور مفاهیم حسابداری دارایی‏ها، بحث مفصلی پیرامون حسابداری دارایی‏های نامشهود وسرمایه‏ی فکری، نقاط قوت و ضعف سیستم‏های حسابداری مختلف در ارزش‏گذاری دارایی‏های نامشهود و سرمایه‏ی فکری و حالت‏های ممکن در حسابداری آن‏ها،صورت پذیرفته است. در قسمت بعدی این فصل، ضمن بررسی جنبه‏های مختلف سنجش سرمایه‏ی فکری، تمامی مدل‏های توصیفی سنجش سرمایه‏ی فکری در قالب پنج طبقه‏بندی مدل‏‏های مبتنی بر سرمایه‏ی بازار، مدل‏‏های مستقیم سرمایه‏یفکری، مدل‏‏های بازده دارایی‏ها، مدل‏های کارت امتیازی و مدل‏های تجسمی،معرفی‏شده، طریقه‏ی پیاده‏سازی، شاخص‏ها و سنجه‏های آن‏ها و همچنین نقاط قوت و ضعف هر یک، بررسی شده‏است. در بخش بعد، تمامی مدل‏های تجویزی سنجش سرمایه‏ی فکری معرفی‏شده، طریقه‏ی پیاده‏سازی، شاخص‏ها و سنجه‏های آن‏ها وهمچنین نقاط قوت و ضعف هر یک، مورد بررسی قرار گرفته است. سپس، مدل‏های کلان سنجش دارایی‏ها و سرمایه‏های دانشی معرفی شده‏است. در واپسین بخش این فصل، ابزارهای مرتبط با سرمایه‏ی فکری مورد بررسی قرار گرفته‏اند. درمجموع، در این فصل تمامی 56 مدل و ابزار مطرح دنیا در حوزه‏ی سنجش سرمایه‏ی فکری به‏طور کامل مورد بررسی قرار گرفته‏اند.

   در فصل چهارم این کتاب، مهم‏ترین کتاب‏های منتشرشده توسط افراد برجسته و شناخته‏ شده‏ ی جهانی در حوزه‏ی سرمایه‏ی فکری، در قالب کتاب‏شناسی سرمایه‏ی فکری معرفی شده‏اند. فصل پنجم این کتاب، مشتمل بر واژه‏نامه‏ی انگلیسی به فارسی سرمایه‏ی فکری است. این واژه‏نامه، شامل برابر نهاد فارسی بیش از 1200واژه‏ی انگلیسی است که در مباحث مرتبط با مدیریت و سنجش سرمایه‏ی فکری مورد استفاده قرار می‏گیرند. پیوست یک این کتاب، به معرفی تاثیرگذارترین کتاب‏ها و مقالات در تاریخ سرمایه‏ی فکری از آغاز تا حال حاضر اختصاص دارد. این پیوست، در واقع مکمل جداولی است که در بررسی تاریخی تطور مفهوم  سرمایه‏ی فکری در فصل نخست، مورد اشاره قرار گرفته است.

   پیوستارمخاطبان این کتاب، مدیران و کارگزاران بورس، مدیران ارشد و میانی و به خصوص مدیران مالی سازمان‏های دولتی و خصوصی، حسابداران، کارآفرینان،اساتید و دانشجویان دانشگاه‏ها هستند. مولفین امیدوارند تا این کتاب بتواند در هدایت سازمان‏های دولتی و خصوصی ایرانی به سوی مدیریت و سنجش سرمایه‏ی فکری، مفید واقع گردد. به‏طور طبیعی طرح اول بار هر موضوع نظری جدید، می‏تواند چالش‏هایی را با خود به همراه داشته باشد. از این رومولفین بر این باورند که همکاری و اشتراک نظرات و پیشنهادات خوانندگان این کتاب و  علاقه‏مندان حوزه‏ی سرمایه‏ی فکری، می‏تواند در هرچه بهتر شدن این کتاب در چاپ‏های بعدی یاری رسان باشد. از این‏رو از تمامی پژوهش‏گران،علاقه‏مندان و مخاطبان این کتاب دعوت می‏شود تا از طریق تماس با پست الکترونیکی، مولفین را از نقطه نظرات خود یا کارهای تحقیقی در دست انجامخود در رابطه با سرمایه‏ی فکری مطلع سازند.....".

اطلاعات این کتاب براساس عنوان‏بندی فیپا عبارتند از:

عنوان کتاب:سرمایه فکری؛ مدیریت توسعه و مدل‏های سنجش؛

مولفین: دکتر جلیل خاوندکار، مهندس احسان خاوندکار، افشین متقی

ناشر: مرکز آموزش و تحقیقات صنعتی ایران با همکاری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

سال چاپ: 1388

تعداد صفحات: 424 صفحه

شابک: 6-64-2841-964-978